Hoe kan het ook anders: als ritueelbegeleider ben ik gek op rituelen. Al werd vanmorgen op de radio het aansteken van het bevrijdingsvuur een ‘traditie’ genoemd. Wat is nu eigenlijk het verschil? De burgemeester van Wageningen gaf zelf onbewust al het antwoord: “het aansteken van dit vuur markeert de overgang van herdenken naar vieren”. Dat is nu precies wat een ritueel doet: bewust stil staan bij een memorabel moment, in het hier & nu of uit het verleden.
De kracht van het ritueel is de transformatie – van herdenken naar vieren, van rouwen naar herinneren, van verdriet naar vrijheid. Indrukwekkend, zeker als aan het ritueel een aansprekend beeld is gekoppeld. Zoals het bevrijdingsvuur, wat een symboliek… Aangestoken om 00.00 uur, de overgang van 4 naar 5 mei. In Wageningen, de stad van de overgave. Lopend verspreid, om aan te geven dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Vuur, om de passie aan te duiden die niet te doven is. Dragend, symbolisch voor de verantwoordelijkheid die we samen dragen om die vrijheid te behouden.
En ja, dit jaarlijks terugkerende ritueel kun je ook een traditie noemen. Volgens het woordenboek is een traditie “gebruik of gewoonte die van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven.” Een overlevering dus, maar wel van een “reeks handelingen met een speciale betekenis”. En dus toch ook een ritueel. Ach, welk etiket je er op plakt is niet zo belangrijk… als je de inhoud maar heel bewust beleeft. Vier vrijheid!